Top Nepal News

श्रमिकका अधिकार सुनिश्चित गर्न आयोगको आग्रह

काठमाडौँ । राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले श्रमिकका लागि सरकारले लागू गरेको न्यूनतम पारिश्रमिकको व्यवस्था गर्न सरकार र सम्बद्ध सबै पक्षलाई आग्रह गरेको छ ।

१३५ औँ अन्तर्राष्ट्रिय मजदुर दिवस दिवसका अवसरमा आज बुधवार विज्ञप्ति निकालेर आयाेगले सामाजिक सुरक्षा कोषमा सबै क्षेत्रलाई आबद्ध गराउन, सुरक्षित र मर्यादित कामको वातावरण निर्माण एवम् श्रम शोषणका सबै अवस्थाको अन्त्य गर्न आग्रह गरेको छ । आयाेगले अधिकारको सम्बन्धमा व्यवस्था भएका राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको कार्यान्वयनमा जोड दिँदै उल्लेखित संवैधानिक तथा कानुनी व्यवस्थाका बाबजुद् देशभित्र श्रमको वातावरण र उचित सम्मान हुन नसक्दा दैनिक हजारौँको सङ्ख्यामा वैदेशिक रोजगारी माग भइरहेको विज्ञप्तिमा उल्लेख गरेकाे छ ।

त्यस्तै निजी क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकले समयमा तलब नपाएको, श्रम शोषण गरिएको, नेपाल सरकारले तोकेको न्यूनतम पारिश्रमिक नपाएको, गरिबीका कारण बालबालिका इँटाभट्टा, होटल तथा रेष्टुराँ र निजी घरमासमेत श्रमिकको रूपमा काम गर्न बाध्य भएको जानकारीमा आएकाे आयाेगले जनाएकाे छ ।

रोजगार सम्झौता नगरि काममा लगाउन नपाउने, न्यूनतम पारिश्रमिक, बिदा, आराम र विश्राम, सुरक्षित कामको वातावरण, सामाजिक सुरक्षासम्बन्धी व्यवस्था, ट्रेड युनियन खोल्न पाउने लगायतका अधिकारको व्यवस्था गरिएको विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

वैशाख ३१ गते बालबालिकाका लागि ‘बृहत् खोज र खोप अभियान’

काठमाडौँ । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले नियमित खोप लगाउन छुटेका बालबालिकालाई यही वैशाख ३१ गते खोप लगाउने भएको छ ।

नियमित खोप लगाउन छुटेका बालबालिकाका लागि ‘बृहत् खोज र खोप अभियान’ सञ्चालन गर्न लागेको मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. प्रकाश बुढाथोकीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार १५ महिनामा नियमित खोप लगाउन छुटेका पाँच वर्षमुनिका बालबालिकालाई १३ प्रकारका खोप दिइने छ । सरकारले रोग, अपाङ्गता र मृत्युबाट बचाउन जन्मेदेखि पाँच वर्ष उमेर समूहका बाललालिकालाई विभिन्न १३ प्रकारका खोप निःशुल्क प्रदान गर्ने गर्दछ ।

नेपालमा अहिले पनि २० प्रतिशत बालबालिकाले पूर्ण खोप लगाएका छैनन् भने चार प्रतिशत बालबालिकाले कुनै पनि खोप लगाएका छैनन । केही जिल्लामा खोप लगाउन छुटेका बालबालिकाको सङ्ख्या बढ्दै गएर दादुरा रुबेलाको महामारीसमेत देखापरेकाले छुटेका बालबालिकालाई खोप दिन थालिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।

मन्त्रालयले नजिकैको स्वास्थ्य कार्यालयमा गई आफ्ना बालबालिकालाई छुटेका खोप लगाउन र छिमेकमा रहेका त्यस्ता बालबालिकालाई पनि खोप केन्द्रसम्म जाने अवस्था बनाउनका लागि सहयोग गर्न अनुरोध गरेको छ । पूर्ण खोप नलगाउँदासम्म कोही पनि सुरक्षित नहुने भएकाले सबै बालबालिकालाई पूर्ण खोप लगाउन मन्त्रालयको आग्रह छ ।

वेस्ट इन्डिज ‘ए’ सँग नेपाल ७६ रनले पराजित

काठमाडौँ । वेस्ट इन्डिज ‘ए’ टाेलीसँगकाे टी–२० क्रिकेट शृङ्खलाकाे तेस्राे खेलमा नेपाल ७६ रनले पराजित भएकाे छ ।

वेस्ट इन्डिज ‘ए’ ले दिएकाे २ सय २८ रनकाे लक्ष्य पछ्याएकाे नेपाल १९ ओभर २ बलमा १ सय ५१ रनमा अल आउट भयाे । नेपालका लाेकश बम र करण केसीले समान २८, कुशल मल्लले २०, विनाेद भण्डारीले १९, अनिल साहले १४ रन बनाए । अन्य खेलाडीले दाेहाेराे अङ्कमा रन बनाउन सकेनन् । वेस्ट इन्डिज ‘ए’ का हेडन वाल्शले ३, गुदाकेश माेटीले २ विकेट लिए ।

यसअघि कीर्तिपुरकाे त्रिवि क्रिकेट मैदानमा टस जितेर ब्याटिङ गरेकाे वेस्ट इन्डिज ‘ए’ ले २० ओभरमा ३ विकेट गुमाएर २ सय २७ रन बनायाे । वेस्ट इन्डिज ‘ए’ का ओपनर ब्याटर जाेनसन चार्ल्सले शतक बनाए । चार्ल्स ५९ बलमा १ सय १९ रन बनाएर नट आउट रहे । यस्तै आन्द्रे फ्लेचरले ५३ रन बनाए । नेपालका करण केसी र सागर ढकालले समान १ विकेट लिए ।

याेसँगै पाँच खेलको टी–२० क्रिकेट शृङ्खलामा वेस्ट इन्डिज ‘ए’ ले २–१ ले अग्रता लिएकाे छ । यसअघि पहिलो खेलमा नेपालले वेस्ट इन्डिज ‘ए’ लाई चार विकेटले हराएको थियो । यस्तै दोस्रो खेलमा वेस्ट इन्डिज ‘ए’ ले नेपाललाई १० रनले हराएको थियो । शृङ्खलाको चौथो खेल भोलि र पाँचौँ तथा अन्तिम खेल शनिवार हुनेछ ।

नेपालले आईसीसी टी–२० विश्वकपको तयारी स्वरूप वेस्ट इन्डिज ‘ए’ सँग पाँच खेलको शृङ्खला खेलिरहेको हो । यो शृङ्खलापछि नेपाली टोली टी–२० विश्वकप खेल्न अमेरिका जानेछ । वेस्ट इन्डिज ‘ए’ टोली पहिलो पटक नेपाल भ्रमणमा आएको हो ।

आईपीएल क्रिकेटमा लखनउले मुम्बईलाई ४ विकेटले हरायो

काठमाडौँ । इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) क्रिकेटमा लखनउ सुपर जाएन्ट्सले मुम्बई इण्डियन्सलाई ४ विकेटले हराएको छ । गएराति भएको खेलमा मुम्बईले दिएको १ सय ४५ रनको लक्ष्य लखनउले १९ ओभर २ बलमा ६ विकेट गुमाएर भेटायो । लखनउका मार्कस स्टोइनिसले सर्वाधिक ६२ रन बनाए ।

त्यसअघि टस हारेर ब्याटिङ गरेको मुम्बईले निर्धारित २० ओभरमा ७ विकेट गुमाएर १ सय ४४ रन बनाएको थियो । उसका लागि नेहल वाधेराले सर्वाधिक ४६ रन बनाए । यो जितसँगै लखनउ १० खेलमा १२ अङ्कसहित तालिकाको तेस्रो स्थानमा उक्लिएको छ । मुम्बई ९ खेलमा ६ अङ्कसहित नवौँ स्थानमा छ ।

आईपीएलमा आज चेन्नई सुपर किंग्स र पञ्जाब किंग्स खेल्दैछन् । चेन्नईमा हुने खेल नेपाली समयअनुसार बेलुका पौने ८ बजे शुरु हुनेछ ।

आज अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस

काठमाडौँ । आज मे १ तारिख, एक सय ३५ औँ अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस । ‘मर्यादित काम, श्रमिकको सम्मान, हाम्रो अभियान’ मूल नाराका साथ मनाईंदैछ । सन् १८८६ मा अमेरिकाको सिकागोमा ‘आठ घन्टा काम, आठ घन्टा मनोरञ्जन र आठ घन्टा आराम’ नारासहित शुरु भएको मजदूर आन्दोलनको सम्झनामा विश्वभर श्रमिक दिवस मनाउने गरिन्छ ।

विश्व भरका मजदुरले दिवसलाई पर्वका रुपमा लिँदै आफ्ना हकअधिकारको सुनिश्चितताका लागि सरकार र रोजगारदातालाई दबाब दिने उद्देश्यले विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाउँछन् । नेपालमा विराटनगरमा २००७ सालमा मजदुर आन्दोलनसँगै यो दिवस मनाउन थालिएको हो ।

२०४६ सालको राजनीतिक परिवर्तनसँगै नेपालमा यो दिवसका दिन सार्वजनिक बिदा दिन थालिएको थियो । आज सार्वजनिक बिदा छ । दिवसका अवसरमा राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री तथा विभिन्न दलका नेताहरुले शुभकामना व्यक्त गरी श्रम गर्ने वातावरणसँगै रोजगारी र उत्पादनमा लाग्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले देशभित्र मर्यादित श्रम गर्ने वातावरण निर्माण गरी आन्तरिक उत्पादन र उत्पादकत्व बढाउनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ । उहाँले आर्थिक समृद्धि र आत्मनिर्भरउन्मुख अर्थतन्त्र निर्माणका लागि आन्तरिक श्रम बजार मजबुत हुनुपर्ने बताउनुभयो ।

त्यस्तै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले आउँदो आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा उत्पादनसँगै रोजगारीलाई प्राथमिकतामा राखेर श्रमको सम्मानसहित समृद्धिको जग बसाल्न सरकार लागिपरेको बताउनुभएको छ । उहाँले श्रमिकको हितरक्षालाई केन्द्रमा राखेर विदेशमा रहेका नेपाली, सरकारी, अर्धसरकारी र सामाजिक क्षेत्रमा क्रियाशील श्रमिकका निम्ति योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको बताउनुभयो ।

नेपालको संविधानमा श्रमसम्बन्धी हकलाई मौलिक हकको रूपमा व्यवस्था गरिएको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले श्रमिकलाई उचित श्रम अभ्यासको हकसहित आफ्नो हितरक्षाका निमित्त ट्रेड युनियन खोल्ने, सङ्गठित हुने र सामूहिक सौदाबाजी गर्ने हकलाई प्रत्याभूत गरिएको बताउनुभयो ।

श्रमजीवी वर्ग राज्यको बहुआयामिक विकासका आधारसमेत रहेको उल्लेख गर्दै उहाँले श्रमजीवी वर्गको हकहित र अधिकारको सुनिश्चितता नभएसम्म समानता, स्वाभिमान, सामाजिक न्याय र समृद्धि सम्भव नहुने स्पष्ट पार्नुभयो ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले युवा एवम् बौद्धिक जनशक्तिको पलायन रोक्न स्वदेशमा रोजगारीको पर्याप्त अवसर उपलब्ध गराई उनीहरूको ज्ञान, सीप र ऊर्जा देश विकासमा लगाउन सरकार निरन्तर क्रियाशील रहेको बताउनुभयो ।

डिजेल र मट्टितेलको मूल्य घट्यो, हवाई इन्धनको भाउ बढ्यो

काठमाडौँ । नेपाल आयल निगमले डिजेल र मट्टितेलको मूल्य घटाएको छ । निगम सञ्चालक समितिको हिजो बसेको बैठकले गएरातिदेखि लागू हुने गरी डिजेल र मट्टितेलको मूल्य प्रतिलिटर दुई रुपैयाँले घटाएको हो ।

निगमले डिजेल/मट्टितेलको मूल्य पहिलो वर्गका लागि प्रतिलिटर एक सय ५६ रुपैयाँ ५० पैसा, दोस्रो वर्गका लागि एक सय ५८ रुपैयाँ र तेस्रो वर्गका लागि प्रतिलिटर एक सय ५९ रुपैयाँ तोकेको छ ।

यसैगरी दोस्रो वर्गअन्तर्गत सुर्खेत र दाङ क्षेत्रमा एक लिटर डिजेलको मूल्य एक सय ५८ र तेस्रो वर्ग अन्तर्गत काठमाण्डौ, पोखरा र दिपायल क्षेत्रमा लिटरको एक सय ५९ रुपैयाँ पुगेको छ । निगमले हवाई इन्धन (आन्तरिकतर्फ) प्रतिलिटर एक रुपैयाँ र हवाई इन्धन (अन्तर्राष्ट्रियतर्फ) प्रतिकिलोलिटर अमेरिकी डलर ७ ले बढाएको छ ।

पेट्रोल र खाना पकाउने ग्यासको मूल्य भने यथावत् राखिएको निगमका प्रवक्ता मनोज ठाकुरले जानकारी दिनुभयो ।

विदेश पठाइदिन्छु भन्दै ठगी गर्ने २ जना पक्राउ

काठमाडौँ । नेपाल प्रहरीले वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा बुल्गेरिया, न्युजिल्यान्ड, रोमानिया, सर्बिया, क्रोएशियालगायतका देशमा पठाउने भनी ठगी गर्ने दुई जनालाई पक्राउ गरी सार्वजनिक गरेको छ ।

उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयले आज पत्रकार सम्मेलन गरी धादिङकाे धुनीबेसी नगरपालिका–४ घर भएका रमेश बयलकोटी र कालीकोट घर भएका दर्शन नेपालीलाई सार्वजनिक गरेको हो ।

पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका प्रमुख एवम् प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) सानुराम भट्टराईले वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा विभिन्न देशमा पठाउने भनी चार सय २२ जनालाई ठगी गर्ने गिरोहमा संलग्नहरू पक्राउ परेका बताउनुभयो । उनीहरूले प्रतिव्यक्ति १० देखि १४ लाख रुपैयाँसम्म खर्च लाग्ने बताउने गरेको र शुरुमा ५० हजारदेखि तीन लाख रुपैयाँ लिने र भिसा आएपछि अन्य रकम दिने भनी कर्मचारी खटाई रकम लिने गरेको खुलेको उहाँले बताउनुभयो । उनीहरूले चार सय २२ जनाबाट झन्डै तीन करोड रुपैयाँ रकम उठाएको हुनसक्ने अनुमान छ ।

कार्यालयले हिजो कतारबाट काठमाण्डौ आएका सिकेन्द्र यादवलाई अपहरण गरी कुटपिट गर्ने दुई जनालाई पनि पक्राउ गरी सार्वजनिक गरेको छ । एसएसपी भट्टराईले पक्राउ पर्नेमा सर्लाहीकाे मलङ्गवा नगरपालिका–३ का २५ वर्षका अजिम अली र वर्ष २५ कै एमडी शनि अलाही रहेका बताउनुभयो । प्रहरीले पक्राउ परेकामाथि थप अनुसन्धान र कारबाहीको प्रक्रिया अघि बढाएको छ ।

इलाममा रास्वपाका लिम्बुसहित १६ जना र बझाङमा ८ जनाको जमानत जफत

काठमाडौँ । इलाम–२ मा भएको प्रतिनिधिसभा सदस्य उपचुनावमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का उम्मेदवार मिलन योङहाङ लिम्बूसँगै १६ जना उम्मेदवारको धरौटी जफत भएको छ । लिम्बूसँगै एकीकृत समाजवादीका उम्मेदवार जितबहादुर राई, राप्रपा उम्मेदवार लक्ष्मी गुरुङ लगायत १६ जनाको धरौटी जफत भएको हो ।

इलाम–२ मा विजयी भएका एमालेका सुहाङ नेम्बाङ, निकटतम् प्रतिस्पर्धी कांग्रेसका डम्बरबहादुर खड्का र तेस्रो स्थानमा रहेका पहिचानवादी उम्मेदवार डकेन्द्रसिंह लिम्बूबाहेक सबै उम्मेद्वारको जमानत जफत भएको हो ।

यस्तै बझाङ–१ को प्रदेश सभा उपचुनावमा पनि नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का दिलबहादुर सिंह सहित ८ जना उम्मेदवारको धरौटी जफत भएको छ । आफ्नो क्षेत्रमा खसेको मतमध्ये कुल सदर मतको १० प्रतिशत मत नकटाउने उम्मेदवारको जमानत जफत हुने कानुनी व्यवस्था छ ।

प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचन ऐन,२०७४ अनुसार प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि १० हजार र प्रदेशसभा सदस्यका लागि ५ हजार रुपैयाँ धरौटी जम्मा गर्नुपर्छ ।

तराईमा गर्मीसँगै तातो लहर अझै केही दिन बढ्ने

काठमाडौँ । तराई मधेशमा गर्मीसँगै तातो लहर अर्थात (हिट वेभ) बढ्ने क्रम जारी छ । बिहानै तराई मधेशका ४ वटा जिल्लाको अधिकतम तापक्रम ३५ डिग्री सेल्सियसभन्दा माथि पुगेको छ । मौसम पूर्वानुमान महाशाखाकाअनुसार दिउँसो तराईका धेरै जिल्लामा अधिकतम तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियस वा योभन्दा माथि पुग्ने अनुमान छ ।

केही दिनदेखि देशका धेरै भू–भागको अधिकतम तथा न्यूनतम तापक्रम क्रमिकरुपमा वृद्धि भइरहेकाले आउँदो शुक्रवारसम्म तातो हावाको लहर बढ्ने भएको छ । पश्चिममा कञ्चनपुरदेखि पूर्वमा सप्तरीसम्म देशको दक्षिणी भागका जिल्लामा तातो हावा र तातो लहर (हिट वेभ) चल्न सक्ने भन्दै महाशाखाले सूचना निकालेको छ ।

विभागले तातो हावा तथा तातो लहरबाट बच्न बढी गर्मीको समयमा घरभित्र अर्थात चिसो ठाउँमा बस्न, बाहिरी वातावरणमा बढी नजान, घाममा बढी नदेखिन, हलुका र सुतीका लुगा लगाउन, बाहिर निस्कदा टाउको छोप्न, टोपी लगाउन, नियमित र पटक पटक पानी तथा झोल पदार्थ पिउन सुझाव दिएको छ ।

त्यस्तै आज देशको पहाडी भूभागमा आंशिक बदली रहेको छ भने बाँकी भूभागमा मौसम सफा छ । पश्चिमी र स्थानीय वायुको आंशिक प्रभाव रहँदा दिउँसो कोशी, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशको पहाडी भूभागमा आंशिक बदली रही बाँकी भूभागमा मौसम मुख्यतया सफा रहने मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ ।

कोशी प्रदेशको पहाडी भूभागका एकदुई ठाउँमा चट्याङसहित हल्का वर्षाको सम्भावना छ । यस्तै कोशी, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशको उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका एकदुई ठाउँमा हल्का हिमपातको अनुमान छ । लुम्बिनी, मधेश, सुदूरपश्चिम र कोशी प्रदेशका केही र बाँकी भूभागको थोरै ठाउँमा हावाहुरीको सम्भावना छ ।

इलाम २ मा एमालेका सुहाङ नेम्वाङ विजयी

काठमाडौँ । इलाम २ बाट नेकपा (एमाले)का सुहाङ नेम्वाङ प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचित हुनुभएको छ । केहीबेरअघि सम्पन्न मतगणनामा नेम्वाङ २७ हजार ७७२ मत प्राप्त गरी प्रतिनिधि सभा सदस्यमा निर्वाचित हुनुभएको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

उहाँले निकटतम प्रतिस्पर्धी नेपाली कांग्रेसका डम्बरबहादुर खड्कालाई पाँच हजार ८३० मतले पराजित गर्नुभएको हो । कांग्रेसका उम्मेदवार खड्काले २१ हजार ९४२ मत प्राप्त गर्नुभयो । प्रतिनिधिसभा इलाम क्षेत्र नम्बर २ मा एमालेले झण्डै तीन दशकदेखि चुनाव जित्दै आएको आफ्नो विरासत जोगाएको छ ।

२०८० साल भदौ २७ मा एमाले नेता सुवासचन्द्र नेम्वाङको निधन भएपछि इलाम–२ रिक्त थियो ।

अन्तिम परिणामअनुसार पहिचानवादी शक्ति तेस्रो शक्तिको रुपमा उदाएको छ । पहिचानवादी नेता डकेन्द्र सिहं लिम्बुले ११ हजार चार सय ५७ मत प्राप्त गर्नुभएको छ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका मिलन लिम्बूले पाँच हजार ५० मत प्राप्त गर्नुभयो ।

लगानी सम्मेलन सम्पन्न

काठमाडौँ । सरकारले कानुनी र प्रक्रियागत सुधारका लागि चालेका कदमले नेपालमा लगानी वातावरण बनेकोमा विकास साझेदार संस्थाहरू खुसी भएका छन् ।

तेस्रो अन्तर्राष्ट्रिय लगानी सम्मेलनमा सहभागी विश्व बैंक, एसियाली विकास बैंक, अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) र संयुक्त राष्ट्रसंघीय विकास कार्यक्रम (यूएनडीपी) सहित विकास साझेदार संस्थाका प्रतिनिधि र सम्मेलनमा सहभागी विभिन्न राष्ट्रका प्रतिनिधि खुसी भएका हुन् ।

यद्यपि, लगानी सम्मेलनमा सोकेसमा राखिएका १ सय ५२ वटा परियोजनामध्ये तीनवटामा मात्र सम्झौता भएको छ । सरकारले लगानीका लागि एक महिनाको आशयपत्र समय म्याद दिएकाले लगानी आउने अपेक्षा गरिएको छ ।

सम्मेलनका क्रममा आशयपत्र माग गरिएका १९ र मार्केट साउन्डका ९ परियोजनासहित कुल १ सय ५२ परियोजना प्रस्तुत गरिएको थियो । लगानी सम्मेलनका क्रममा नेपालमा सार्वजनिक निजी साझेदारीलाई अगाडि बढाउने समझदारीसहित १२ वटा सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको छ । जसमध्ये कुल नौवटा लगानी तथा साझेदारीका सम्झौता भएको थियो ।

तेस्रो लगानी सम्मेलनका क्रममा यति लगानी प्रतिबद्धता आइसकेको भनेर स्पष्ट भने भइसकेको छैन । पहिलो लगानी सम्मेलनमा १८ खर्ब र दोस्रो लगानी सम्मेलनमा २९ खर्बको लगानी प्रतिबद्धता आए पनि लगानी भने भित्रिएको थिएन ।

यद्यपि, लगानी सम्मेलनका क्रममा उद्योग विभागमार्फत मात्रै चार परियोजनाका लागि ९ अर्ब १३ करोडको लगानी स्वीकृत गरिएको छ । लगानी सम्मेलनमा विभिन्न ५५ मुलुकका लगानीकर्ता सहभागी भएका थिए । सम्मेलनमा चीनका २ सय ६५, भारतका १ सय ४३, संयुक्त राज्य अमेरिकाका ३३, जापानका २८, संयुक्त अधिराज्यका १४, बंगलादेशका १३, संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई)का १३ र जर्मनीका १० जना सहभागी भएका थिए । यसैगरी, दक्षिण कोरिया, अस्ट्रेलिया र मलेसियाका नौ÷नौ जना सम्मेलनमा सहभागी भएका थिए । सम्मेलनमा ८ सयभन्दा बढी विदेशी प्रतिनिधिसहित २ हजार ५ सयभन्दा बढीको सहभागिता थियो ।

उद्योग विभागका अनुसार भक्तपुरमा लगानी कम्पनी स्थापनाका लागि ६ अर्ब, काठमाडौंमा व्यावसायिक भवन निर्माणका लागि ३ अर्ब लगानी स्वीकृत भएको छ । यस्तै, संयुक्त अधिराज्यको एकेलस इनर्जी लिमिटेडको ८५ प्रतिशत र कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिकाको १५ प्रतिशत लगानीमा दुई सय किलोवाट क्षमताको जलविद्युत् आयोजना निर्माणका लागि ७ करोड ६६ लाख लगानी स्वीकृत भएको छ । विभागका अनुसार ललितपुरमा होटल तथा रेस्टुरेन्ट निर्माणका लागि ६ करोड २५ लाखबराबर लगानी स्वीकृत भएको छ ।

आइतबार सुरु भएको तेस्रो लगानी सम्मेलन सोमबार सम्पन्न भएको हो । सम्मेलनले नेपाल लगानीका लागि लगानीमैत्री मुलुक भएको विश्वसामु सन्देश दिएको छ । सम्मेलनले कानुन संशोधन गरेर लगानी प्रवद्र्धनका लागि अनुकूल वातावरण सिर्जना गरेको सन्देश दिएको छ । सम्मेलनका क्रममा नेपालले ऊर्जा, सूचना प्रविधि, पर्यटन र पूर्वाधारजस्ता क्षेत्रहरूमा लगानी आकर्षण गर्न भरपुर प्रयास गरेको देखिएको थियो ।

सम्मेलनका क्रममा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’सँग दर्जनबढी प्रत्यक्ष बैठक भएको थियो । यसक्रममा विश्व बैंक समूह, चीन, भारत, कुवेत, यूएई, बेलायत र अमेरिकाका प्रतिनिधिले सहयोगका क्षेत्रमा छलफल गरी नेपालमा लगानीका अवसरहरू खोज्ने चासो पनि राखेका थिए ।

सम्मेलनमा लगानी क्षेत्रसम्बन्धी विभिन्न सत्र सम्पन्न भएको थियोे । सम्मेलनका माध्यमबाट विश्व लगानी समुदायमा नेपाल प्रचुर सम्भावना भएको र लगानी आकर्षित गर्ने क्षमता भएको मात्र नभई मुलुकमा सुधारिएको लगानीको वातावरण पनि प्रदर्शन गरिएको थियो । सम्मेलनका क्रममा विभिन्न द्विपक्षीय तथा बहुपक्षीय ‘साइडलाइन’ बैठकहरू आयोजना भएका थिए ।

आइतबार तीनवटा सम्झौता भएका थिए । पहिलो सम्झौता डाटा सेन्टर निर्माण तथा सञ्चालन सहकार्यका लागि बीएलसी ग्रुप नेपाल र योट्टा डाटा सर्भिसेस भारतबीच भएको थियो । सम्झौतामा बीएलसी ग्रुपका प्रबन्ध निर्देशक मेघा चौधरी र योट्टाका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुनिल गुप्ताले हस्ताक्षर गरे ।

दोस्रो सम्झौता नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ र नेसनल चेम्बर अफ कमर्स, मलेसियाबीच भएको थियो । दुई संस्थाबीच द्विपक्षीय व्यापार तथा लगानी प्रवद्र्धनका लागि सहकार्य गर्ने सम्झौता भएको हो । सहमतिपत्रमा महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकाल र चेम्बर अफ कमर्स एन्ड इन्डस्ट्री मलेसियाका अध्यक्ष तानश्री दातो थायन लाईले हस्ताक्षर गरेका थिए ।

दोस्रो दिन अर्थात् सोमबार भने ६ वटा सम्झौता भएका थिए । नेपाल उद्योग व्यापार महासंघ (एफएनआईसी)ले इन्डियन इन्डस्ट्रिज एसोसिएसन (आईआईए) र चाइना दोंगन जिङ लङ लाइटिङ प्रोडक्ट कम्पनी लिमिटेडसँग सम्झौता गरेको थियो ।

यस्तै, मुगुको रारा ताल क्षेत्रमा सुविधासम्पन्न रिसोर्ट खोल्नका लागि अस्ट्रेलियन लगानी भिœयाउने सम्झौता भएको छ । रिसोर्टमा लगानीका लागि रारा होल्डिङ्सले अस्ट्रेलियाको एक्सपर्ट ग्रुपसँग सम्झौता गरेको हो । एक्सपर्ट ग्रुपका तर्फबाट बद्री अर्याल र सञ्जीव शर्मा तथा रारा होल्डिङ्स रिसोर्टका तर्फबाट अभिषेकविक्रम शाहले हस्ताक्षर गरेका थिए । मुगु जिल्लाको छायानाथ रारा नगरपालिका–९ मुर्माटपमा ८० रोपनी क्षेत्रफलमा बन्ने यस रिसोर्टमा पहिलो चरणमा करिब ७० करोड र दोस्रो चरणमा करिब ४० करोडबराबर लगानी गरिनेछ ।

सोमबार नै नेपालमा सार्वजनिक–निजी साझेदारी (पीपीपी) प्रवद्र्धनका लागि वल्र्ड एसोसिएसन अफ पीपीपी युनिट्स एन्ड प्रोफेसनल्स (वाप) र नेपाल एसोसिएसन अफ पीपीपी प्रोफेसनल्स अफ प्राक्टिसनर्स (नाप) बीच समझदारी भएको छ । समझदारीपत्रमा वापका तर्फबाट अध्यक्ष जियाद–अलेक्स्यान्डर हायक र नापका तर्फबाट अध्यक्ष अनुपकुमार उपाध्यायले हस्ताक्षर गरेका थिए ।

सम्मेलनका क्रममा नेक्सजेन म्यानेजमेन्ट सोलुसन र कोरियन कम्पनी एमएबीसी इन्भेस्टमेन्ट ग्रुपबीच सम्झौता भएको छ । सम्झौतानुसार नेपाली कम्पनीले कोरियाली कम्पनीलाई सहजीकरण तथा परामर्श सेवा प्रदान गर्नेछ । सम्झौतामा एमएबीसीका अध्यक्ष जियोन योङ ली र नेक्सजेनका शिवराज दवाडीले हस्ताक्षर गरे । कोरियन कम्पनीले नेपालमा उद्योग व्यवसाय, हरित ऊर्जा, सेवा उद्योग, नवीनतम प्रविधि, कृषि तथा खनिज क्षेत्रमा ६ अर्ब वैदेशिक लगानी ल्याउने स्वीकृति लिएको छ ।

यसैगरी, विप्रेषण आप्रवाहको रकम जलविद्युत् आयोजनामा लगानी गर्नेगरी रेमिट हाइड्रो परियोजना सञ्चालनका लागि समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको छ । लगानी सम्मेलनको दोस्रो दिन हाइड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेस्टमेन्ट एन्ड डेभलपमेन्ट कम्पनी लिमिटेड र गैरआवासीय नेपाली संघ, राष्ट्रिय समन्वय परिषद्हरूबीच समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको हो । सो समझदारीमा राष्ट्रिय समन्वय परिषद्का तर्फबाट रमेश भट्ट (कतार), राजकुमार श्रेष्ठ (बहराइन), बिनोद थापा (मलेसिया), बिनोद श्रेष्ठ (इराक), विकास शाही (यूएई), बिकल झा (ओमान) र टीकाराम खरेल (जापान)ले हस्ताक्षर गरेका थिए ।

तेस्रो लगानी सम्मेलनमा नेपाली व्यावसायिक समूह साखः र चिनियाँ कम्पनीबीच होटेल निर्माणका लागि सम्झौता भएको छ । बोर ग्रुप अफ होटेल चाइनाले साखः समूहसँग संयुक्त लगानीमा होटेल बनाउने भएको हो । कपिलवस्तुको गोरुसिंगेमा रहेको साखः समूहको २२ बिगाहा जग्गामा होटेल बन्ने भएको हो । बोर ग्रुपले हालसम्म जापान, लाओस, कम्बोडिया, भियतनाम र चीनमा होटेल सञ्चालन गरिरहेको छ ।

सम्मेलनको समापन समारोहमा पूर्वप्रधानमन्त्री तथा सत्तारूढ नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले ‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’को राष्ट्रिय आकांक्षाबमोजिम स्वदेशी र विदेशी निजी क्षेत्रको लगानीलाई अभिवृद्धि गर्ने ध्येय राखिएको बताए । उनले स्वदेशी र विदेशी निजी क्षेत्रका लगानी प्रवद्र्धनका लागि संशोधित कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयन तथा उचित वातावरण सिर्जनाका पक्षमा आफूहरू दृढ रहेको बताए ।

लगानी सम्मेलनका क्रममा मोरङको बूढीगंगामा चारपांग्रे सवारीसाधन उत्पादन गर्न कोसी एनके र चीनको स्यामन गोल्डेनबीच सम्झौता भएको छ ।

नेपालमा पहिलोपटक मोरङको बूढीगंगामा १५ बिगाहा क्षेत्रफलमा सञ्चालनको तयारी गरिएको यस कम्पनीमा सुरुवाती चरणमा ३ अर्ब रुपैयाँको लागत रहने बताइएको छ ।

१ वर्षभित्र सबै चारपांग्रे सवारीसाधन उत्पादन गरिने र कम्पनीले नेपाली परिवेश र आवश्यकतानुसार प्रत्येक महिना ७ सय ५० वटा गाडी उत्पादन गर्नेछ ।

हाइड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेस्टमेन्ट एन्ड डेभलपमेन्ट कम्पनी लिमिटेडको अगुवाइमा रेमिट्यान्सबाट आउने रकम जलविद्युत् आयोजनामा लगानी गर्नेगरी रेमिट हाइड्रोको अवधारणा अघि सारिएको छ ।

यस आवधारणानुसार हाल दुईवटा आयोजनाहरू निर्माणको चरणमा जान लागेका छन् । यी आयोजनाको कुल सेयर पुँजीको २९ प्रतिशत वैदेशिक रोजगारीमा रहेकाहरूका लागि छुट्याइने भएको छ ।

एचआईडीसीएलले रेमिट हाइड्रोको अवधारणाअनुरूप अघि बढाएको ताप्लेजुङ जिल्लामा रहेको ७० दशमलव ३ मेगावाट क्षमताको सिम्बुवाखोला जलविद्युत् आयोजना र ७७ दशमलव ५ मेगावाट क्षमताको धुन्साखोला जलविद्युत् आयोजनाको सेयर लगानीमा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका व्यक्तिहरूलाई सहभागी गराउन लागिएको हो ।

सम्मेलनका क्रममा उद्योग विभागले स्वचालित मार्ग (अटोमेटिक रुट)मार्फत विदेशी लगानी स्वीकृति हुने प्रणालीको उद्घाटन गरेको छ । सरकारले स्वचालित मार्गबाट विदेशी लगानी स्वीकृत गर्ने व्यवस्थाका लागि विदेशी लगानी तथा प्रविधि हस्तान्तरण नियमावली–२०७७ को पहिलो संशोधन गरेको थियो ।

सम्मेलन उद्घाटन सत्रमा कांग्रेस सभापति एवं पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले विकासका एजेन्डामा नेपालका सबै दल सँगै रहेको प्रतिबद्धता जनाएका थिए ।

यसैबीच, अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले तेस्रो अन्तर्राष्ट्रिय लगानी सम्मेलन–२०२४ भव्य रूपमा सफल भएको बताएका छन् ।

सम्मेलनमा सहभागी हुन आएका विश्व बैंक, एसियाली विकास बैंक, अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष र संयुक्त राष्ट्रसंघीय विकास कार्यक्रम (यूएनडीपी) तथा नेपालका लागि विभिन्न मुलुकका राजदूतहरूसँगको साइडलाइन बैठकमा बोेल्दै सोमबार बिहान उनले सम्मेलन सफल भएको बताए ।

इलाममा एमालेले अग्रता बढाउँदै

काठमाडौँ । इलाम–२ मा भएकाे उपचुनावमा नेकपा एमालेका उम्मेदवार सुहाङ नेम्वाङले अग्रतालाई झनै फराकिलो बनाउनुभएको छ ।

अहिलेसम्म ३४ हजार २६ मतको परिणाम सार्वजनिक हुँदा एमालेका नेम्वाङले १३ हजार ९ सय मत प्राप्त गर्नुभएको छ । यस्तै कांग्रेसका डम्बरबहादुर खड्काले ८ हजार ९ सय १४ मत प्राप्त गर्नुभएको छ । नेम्वाङ र खड्काबीच ५ हजार ९ सय ८६ मतको अन्तर छ ।

यसैगरी स्वतन्त्र उम्मेदवार डकेन्द्रसिंह लिम्बुले ८ हजार २ सय ८५ मत प्राप्त गर्नुभएको छ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का उम्मेदवार मिलनकुमार लिम्बुले १ हजार ९ सय ४५ मत प्राप्त गर्नुभएको छ ।

अस्ति शनिवार भएको मतदानमा ६९ हजार २ सय ८७ जनाले मतदान गरेका थिए । २०७९ मा भएको प्रतिनिधि सभा चुनावमा एमालेका उम्मेदवार सुवासचन्द्र नेम्वाङ ३० हजार २० मत ल्याएर निर्वाचित हुनुभएको थियो । त्यतिबेला कांग्रेसका उम्मेदवार डम्बरबहादुर खड्काले २९ हजार ९ सय ६ मत ल्याउनुभएको थियो । एमालेका नेता सुवाचन्द्र नेम्वाङको निधन भएपछि अहिले उपचुनाव भएको हो ।

श्रमिकका अधिकार सुनिश्चित गर्न आयोगको आग्रह

वैशाख ३१ गते बालबालिकाका लागि ‘बृहत् खोज र खोप अभियान’

वेस्ट इन्डिज ‘ए’ सँग नेपाल ७६ रनले पराजित

आईपीएल क्रिकेटमा लखनउले मुम्बईलाई ४ विकेटले हरायो

आज अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस

डिजेल र मट्टितेलको मूल्य घट्यो, हवाई इन्धनको भाउ बढ्यो

विदेश पठाइदिन्छु भन्दै ठगी गर्ने २ जना पक्राउ

इलाममा रास्वपाका लिम्बुसहित १६ जना र बझाङमा ८ जनाको जमानत जफत

तराईमा गर्मीसँगै तातो लहर अझै केही दिन बढ्ने

इलाम २ मा एमालेका सुहाङ नेम्वाङ विजयी

लगानी सम्मेलन सम्पन्न

इलाममा एमालेले अग्रता बढाउँदै

सम्पर्क

सूचना विभाग दर्ता नं.

साइट नेभिगेशन

हाम्रो टीम

प्रकाशक/ सम्पादक

नेपाल ब्युरो चीफ़

संवाददाता